BM Çevre Ajansı'nın (UNEP) yayınlamış olduğu yeni bir rapora göre, insanlığın üçte biri gıda güvensizliğiyle karşı karşıyayken, her gün bir milyara eşdeğer yemek çöpe gidiyor. İnsanların tüketmek için temin ettikleri yiyeceklerin beşte biri çöpe gidiyor.
BM Çevre Programı'nın 2024 Gıda İsrafı Endeksi Raporu, 2022'ye ait son 1,05 milyar ton gıdanın israf edildiğini gösterdiğini vurguluyor. Gıda israfı küresel bir sorundur. Bugün dünyada oluşturulan gıda israfı nedeniyle, süregelen bu sorunun yalnızca küresel ekonomiyi etkilemekle kalmayıp aynı zamanda iklim bozulmasını, biyolojik çeşitliliğin bozulmasını daha da kötüleştirdiğini açıkladı.
Dünyadaki gıda atıklarının çoğu, israf edilen toplam gıdanın 631 milyon tonunu (veya yüzde 60'ını) oluşturan evlerden geliyor. Gıda hizmeti ve perakende sektörleri sırasıyla 290 ve 131 milyon tondan sorumludur.
Ortalama olarak her kişi yılda 79 kilo gıdayı israf ediyor. Raporun yazarları bunun, dünyada açlıktan etkilenen herkes için her gün 1,3 parçanın tümünün tükeneceğini çiziyor. Sorun zengin ülkelerle sınırlı değil. 2021 Gıda İsrafı Endeksi Raporu'nun yayınlanmasından bu yana veri kapsamının neredeyse iki incelemesinin ardından, zengin ve fakir arasındaki yakınlaşma arttı.
Yüksek gelirli, üst-orta gelirli ve alt-orta gelirli ülkelerde, evsel gıda atıklarının ortalama seviyelerinde kişi başına yılda yalnızca yedi kilogram farklılık gösteriliyor.
Daha büyük ayrımlar, olağan ve kırsal nüfus farklılıklarının ortaya çıkmasındandır. Örneğin orta gelirli kırsal alanlar genellikle daha az israf döngüsüdür. Olası bir açıklama, yiyecek artıklarının evcil hayvanlar için geri dönüştürülmesi, hayvan yemi ve gezi kesimde evde kompost (doğal gübre) yapılmasıdır.
Atık ve iklim değişikliği
Rapor, ortalama sıcaklıklar ile gıda israfı seviyeleri arasında doğrudan bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor.
Daha sıcak, muhtemelen daha az yenilebilir parça içeren taze gıda tüketiminin artması ve sağlam soğutma ve muhafaza çözümlerinin eksikliği nedeniyle hanelerde kişi başına daha fazla gıda israfı görülüyor.
Daha yüksek mevsimsel sıcaklıklar, aşırı sıcaklık olayları ve kuraklıklar, gıdaların güvenli bir şekilde saklanmasını, gıdaların soğutulmasını, ve satılmasını daha da zorlaştırıyor ve çoğu zaman önemli miktarda gıdanın israfına veya kaybolmasına neden oluyor.
UNEP uzmanı, gıda kaybı ve israfının küresel sera emisyon emisyonlarının yüzde 10'unu (havacılık sektörüyle karşı toplam emisyonun neredeyse beş katı) oluşmasından, gıda atıklarından atıkların emisyonlarının azaltılmasının hayati önem taşıdığına dikkat çekti.
Halkımıza sağlıklı, mutlu, güzel günler dilerim.
