Maddeler hâlinde bildirelim:

Yemeğe başlarken niyet: Yemeğe başlarken, Allahü teâlâya ibadet etmek, Onun kullarına faydalı olmak, dinimizi, ebedi saadet ve huzur yolunu bütün insanlara yaymak için kuvvet elde etmeye niyet etmeli.

Yiyip içmenin farzları:

1- Yiyince doymayı, içince kanmayı, Allahü teâlâdan bilmek.

2- Helâlinden yiyip içmek.

3- O yemekten kuvveti geçinceye dek, Allahü teâlâya kulluk etmek.

4- Eline geçene kanaat etmek.

Sünnetleri:

1- Yiyip içmeye başlarken Besmele çekmek, [Herkese hatırlatmak için yüksek sesle söylenebilir.]

2- Yemeğin sonunda (Elhamdülillah) demek,

3- Yemekten önce ve yemekten sonra el yıkamak, [Yemekten önce gençler, yemekten sonra önce yaşlılar el yıkar.]

4- Sağ elle yiyip içmek,

5- Tabağın kenarından, kendi önünden yemek,

6- Sağ ayağı dikip, sol ayaküstüne oturmak,

7- Yemeğe tuzla başlayıp tuzla bitirmek, [Bu şifadır. İlk ve son lokma ekmekle yapılır ve ekmekteki tuza niyet edilirse, bu sünnet yerine getirilmiş olur.]

8- Elle yenebilenleri, üç parmakla yemek,

9- Ekmekle karpuz yerken, ekmeği sağ ele alıp, sonra karpuzu sol elle yemek,

10- Kapta kalanı sıyırıp yemek, [Hoşaf, ayran gibi şeylerin artığına su koyup, çalkalayıp içmek çok sevaptır. Sonra yemek şartıyla, tabakta, bardakta artık bırakmak caizdir. Resulullah efendimiz, müminin artığını yemeyi severdi.]

11- Elini yıkamadan önce, parmaklarındaki yemek artıklarını yalamak,

12- Yemekten sonra dişleri misvak veya kürdanla temizlemek. Dişler arasından kürdanla çıkarılan şeyleri yutmamalıdır. [Bu temizliği musluk başında yapıp, diş arasından çıkan kırıntıları, lavaboya atmalı, sofrada bulunanları iğrendirmemelidir.]

Müstehabları:

1- Sofrayı yere kurmak,

2- Elbisesi temiz olarak sofraya oturmak,

3- Arpa ekmeği yemek,

4- Ekmeği elle parçalamak. Ekmek bıçakla kesilebilirse de, bıçakla lokma haline getirilmez. Yemeği başkası için, bir yaşlı için hazırlayan, onun yiyebileceği şekilde lokma hâline getirebilir. Pişmiş eti bıçakla kesmemeli.

5- Ekmek ufaklarını zayi etmemek,

6- Sirke yemek,

7- Lokmayı küçük almak,

8- Lokmayı iyice çiğnemek.

Mekruhları:

1- Sol eliyle yiyip içmek,

2- Yiyeceği yemeği koklamak,

3- Besmeleyi terk etmek. [Yemek arasında da olsa hatırlayınca Besmele çekmelidir.]

4- Yerken hiç konuşmamak, [Ateşe tapanların âdetidir. Neşeli şeyler konuşmalıdır.]

5- Tuzluğu, tabağı ekmek üstüne koymak, elini, bıçağı ekmeğe silmek, [Bu ekmek yenirse, mekruh olmaz.]

6- Küflü ekmek, kokmuş yemek ve su mekruhtur.

Haramları:

1- Doyduğu halde yemeğe devam etmek, [Misafiri varsa, onun yemesine mani olmamak için, yer gibi davranmak gerekir.]

2- Sofrada çalgı, yabancı kadın, içki, kumar ve başka haram şeyler bulundurmak.

3- Yemekte israf etmek, [Gıda maddelerini, lüzumu kadar ölçerek almalı, ölçüsüz, çok almamalıdır. İsraf olur.]

4- Başkasının malını haksız olarak yerken Besmele çekmek,

5- Ziyafete davetsiz gitmek,

6- Başkasının malını izinsiz yemek,

7- Bedenine hastalık verecek şeyi yemek,

8- Riya ile hazırlanan yemeği yemek,

9- Adadığı şeyi yemek.

Dikkat edilecek diğer hususlar:

1- Ekmeğin içini yiyip kabuğunu bırakmak, pişkin yerini yiyip, gerisini bırakmak israftır. Kalanı başkası veya hayvan yerse israf olmaz.

2- Yol üstünde, ayakta, yürürken yiyip, içmemelidir.

3- Sağına, soluna, havaya bakmamalı, lokmasına ve önüne bakmalıdır.

4- Yiyip içerken ağzını çok açmamalıdır.

5- Sofrada elini, üstüne, başına sürmemelidir.

6- Öksüreceği ve aksıracağı zaman, başını geriye çevirmelidir.

7- Davette çağırılmadan, sofraya oturmamalıdır.

8- Sofrada herkesten çok yememelidir.

9- Açken de, yavaş yavaş yemelidir.

10- Önce büyükler başlamalıdır.

11- Üçten çok (Ye!) diyerek, kimseye sıkıntı vermemelidir.

12- Ev sahibinin sofraya oturmayıp hizmet etmesi caizdir. Birlikte yediği zaman, misafirleri doymadan, yemekten elini çekmemelidir.

13- Yemekte korkunç ve iğrenç şeyler söylememelidir. Ölümden, hastalıktan, Cehennemden konuşmamalıdır.

14- Misafir, sofraya gelen yemeklere dikkati çekecek şekilde bakmamalıdır.

15- Bir lokmayı yutmadan önce, ikinciyi eline almamalıdır.

16- Yemek arasında, bir şey için, hatta namaz için, sofradan kalkmamalıdır. Namazı önce kılmalıdır. Eğer, hazırlanmış yemekler soğuyacak veya bozulacaksa ve namaz vakti, yemekten sonra kılmaya elverişliyse, namazdan önce yemelidir.

17- Yemek kaldırıldıktan sonra, sofradan kalkmalıdır.

18- Ev sahibinin, misafire lokma uzatması ve eline su dökmesi iyi olur. Şimdi musluklar olduğu için su dökmeye gerek kalmaz. Elini kurulaması için havlu tutabilir.

19- Yemekten sonra ev sahibine, bereket, rahmet ve mağfiretle dua edilir. Giderken izin istenir. Siz de bize buyurun denir.

20- Ağzında, elinde et, yemek kokusu varken yatmamalıdır.

21- Çocukların elini de yıkamalıdır.

22- Tokken yatmamalıdır.

23- Yiyecek ve içecek kapları, kapaklı olmalıdır.

24- Nehirden, havuzdan eğilip, ağızla içmemelidir.

25- İçi görünmeyen ibrik, testi gibi kapların ağzından içmemelidir. Bardağa koyup içmelidir.

26- Fincanın, bardağın kırık yerinden ve sap kısmından içmemelidir.

27- Akşam yatarken yiyecek ve içecek kaplarının üstü örtülmelidir.

28- Müslüman’ın ve hele salih insanların artığını içmek bereketlidir.

29- İhtiyaçsız fâsıklarla birlikte yiyip içmemelidir./ Dinimizislam.com