Jeolog ve Bilim Akademisi üyesi Prof. Dr. Naci Görür, TGRT Haber canlı yayınına katılarak depreme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 7 ve üstü şiddetinde deprem riski bulunan yerlerin adlarını açıklayan Görür, olası depremler konusunda kritik uyarılar yaptı. Görür, Marmara depremi için ise zaman aralığı verdi. Türkiye’yi derinden yaralayan deprem konusunda daha önce uyarılarda bulunan Jeolog ve Bilim Akademisi üyesi Prof. Dr. Naci Görür, TGRT Haber’de Cem Küçük ile Günaydın Türkiye Programında soruları cevapladı. Görür, 7 büyüklüğünde deprem riskiyle karşı karşıya olan illeri işaret ederek uyardı. Açıklamaları sırasında gözyaşlarına hakim olamayan Naci Görür, Kahramanmaraş’ta art arda yaşanan iki depremle ilgili olarak, “İlk deprem 7,7 ve ardından olan 7,6 büyüklüğünde. Dünyanın en büyük depremi değil. Erzincan depremi 7.9’du. Ancak dünya çapında yıkıcı depremler. Art arda depremler dünyada çok görülmemekle birlikte bilimsel olarak izah edilebilir. 7,6 büyüklüğündeki deprem, ilk depremin tetiklemesidir. Ölü deniz fayı ila Sürgü fayının etkileşimi sonucunda peş peşe oldu. İlk deprem diğer fayı tetikledi. Bu bilimsel olarak olabilir. Marmara Depreminde de 1766 yılında da benzer bir durum vardır. 3 ay arayla peş peşe 7 üstü deprem olmuştur. Bu fay uzun süredir uykudaydı. 2020’de Elazığ depremi olduğunda bu Doğu Anadolu fayı uyandı demiştim. Bunun kardeşi olan Kuzey Anadolu fayı 20’inci asırda peş peşe deprem üreterek enerjisini büyük ölçüde boşalttı ve İstanbul’un surlarına dayandı. Kuzey Anadolu fayı da 7 üstü depremler üretti. Elazığ Depremi ile Doğu Anadolu fayı uyandı, ama Kahramanmaraş, Çelikhan, Sincik ve Hatay bölgesine dikkat edelim demiştim. Elazığ depremi enerji transferi etmiştir, ayrıca bu bölgede en son 1514 yılında deprem olmuştur. Depremden hemen önce de uyardım. Bu depreminin geleceğini hepimiz biliyorduk” dedi. TEHLİKE DEVAM EDİYOR MU? “Doğu Anadolu fayı Adaba havzasına doğru ilerleyen kütleye yük bindirdi” diyen Prof. Dr. Naci Görür sözlerini, “Adana havzasına dikkat. Stres enjekte edildi. Endişelerim bir de Hatay’a kaydı. Suriye’ye doğru sıkıntının transfer edilebileceğini düşünüyorum” diye konuştu. DEPREMİN YAŞANDIĞI 10 ŞEHİRDE NELER YAPILMALI? Görür, “Kentleri nasıl depreme hazırlarız? Bu ülke deprem bölgesi, er ya da geç deprem oluyor. Bu gerçeği kabul edelim bir kere. Deprem kuşaklarındaki yerleşim alanlarını depreme dayanıklı hale getirelim. Biz bu depremde harcayacağımız parayla tüm Türkiye’yi depreme dirençli hale getirebilirdik. Bu işin şakası yok. Kentsel dönüşüm o denli komplike veya zor değil. Bir kere Afet Bakanlığı kurup deprem kuşağı bölgeler, depreme güçlü hale getirilebilir. Raylı sisteme her yerde gerek yok. NEDEN BU KADAR FAZLA BİNA YIKILDI? Buradaki yapılarımız gerçekten deprem kentinde olmaması gereken yapılar. Ayrıca bina yapılmaması gereken yerlere yapılmış. Sefer tası gibi yıkılmış binalar. Bunların böyle yıkılması için ya kolon olmayacak ya da statik hesabının yanlış yapılmış olması gerekiyor. Demirin demir, çimentonun da çimento olmaması lazım. Bakanlıklar, valilikler ve yerel yönetimlerle bunu çözmemiz gerekir. Deprem ülkesinde yaşadığımızın milletimizin farkında olması lazım. Bu fay sistemi 13 milyon yıl önce başladı, milyonlarca yıl devam edecek. Buna göre yaşamamız gerekiyor. Yöneticiler bu deprem eğitimini almalı, vatandaş bilinçli olmalı, çevreyi ve ekonomiyi deprem bilinçli yapacaksın. Bunları yapmak zor değil. Bunun için bakanlık ve bütçe gerekir. Japon ve ABD ülkesi gibi” diye konuştu. MARMARA DEPREMİNİ KAÇ ŞİDDETİNDE OLUR? Prof. Dr. Naci Görür, Marmara’da da büyük bir deprem beklentisi içinde olduğunu belirterek, “Rakamlar üzerinde durmanın bir anlamı yok, büyük bir deprem. Marmara depreminin 7.2 ile 7.5 arasında olacağını düşünüyorum” dedi. ÖNCELİKLİ DEPREM YERLERİ NERELER? Öncelikle deprem yerlerine de dikkat çeken Görür, “Birincisi en tehlikeli yer Marmara bölgesidir, Marmara’nın içinden geçen Kuzey Anadolu fayının kuzey kolu kırıldığında tüm bölge etkilenecek. İkincisi Marmara bölgesinden geçen Kuzey Anadolu fayının güney kolu, yani Bursa, Balıkesir, Çanakkale’de bekliyoruz. İzmir’de deprem bekliyoruz. Hatay-Muğla arasında deprem bekliyoruz. Bingöl Karlıova ve Erzincan arasında Yedisu fayında deprem bekliyoruz. Burada fazla gecikeceğini de düşünmüyoruz. Veriler acil diyor. Hakkari yöresinde deprem bekliyoruz. Bunlar yer bilimciler camiasının beklediği depremler” dedi. MARMARA DEPREMİ NE ZAMAN OLUR? Marmara bölgesinde beklenen deprem için zaman vermenin mümkün olmadığını söyleyen Görür, “Zaman vermek mümkün değil ancak periyod olarak deprem tarihi verebilirsin. Bu bilimseldir. Periyod olarak verilebilir. Marmara bölgesinde 1999 sonrasında, 30 yıl içerisinde her an olmak kaydıyla deprem olma ihtimali yüzde 64’tür. 2029’a kadar deprem olma ihtimali yüzde 64’tür. Bu büyük bir olasılıktır. Biz 23 yılı geçirdik. Artı ve eksi 15 yıl olabilir. 15 yıl ileride ya da geride olabilir. Düşünün ne durumdayız. 2029 yılı olabilir. Bir sabah kalktığımızda iş işten geçmiş olabilir. İnsanlar enkaz altından bana video atıyorlar yardım edin diye. Biz neden yeniden yapamayalım. Bu işin şakası yok.” / TÜRKİYE GAZETESİ