Geçen gün medyadetay.com haber sitesinde yani yazı yazdığım internet sitesinde “Fındık sektöründe TMO” başlıklı haberi okudum…
Haberde 2019 ürünü fındıkta TMO’nun yaptığı alımlar ve sonrasında gerçekleştirdiği satışların sektördeki yansımaları ve gelecek adına sürdürülebilir politikalara yaptığı etkiler konusunda güncel bir rapor hazırlanmış...
Ben de bu raporu hazırlayanlara itirazım var diyorum…
Neden?
Çünkü, rekabetten yana olmadıkları anlaşılıyor…
Mesela raporun bir kısmında:“Serbest ekonomi ile ihracata dayalı bir büyüme modelinin uygulandığı Türkiye’de, devlet kuruluşu olan TMO’nun fındıkta bulunma gerekçesi piyasayı regüle etmek değil, kâr amacı gütmek olarak revize edilmiş gibidir.
TMO, Türkiye’ye milyarca dolar net döviz girdisi sağlayan ve Karadeniz Bölgesi’nde yaklaşık 25 bin kişiye istihdam sağlayan ihracatçı-sanayiciye rakip olmak ister gibidir. Bu da sistemin özüne aykırıdır. Artık serbest piyasa düzeni terk edilecek ve TMO kâr gayesi ile piyasaya müdahil olacak ise, fındık ihracatçısı ve sanayicisi bu bilmelidir. TMO’nun açıklamasında da belirtildiği gibi, ofis kooperatif, birlik veya üretici örgütü değil, bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür. Doğal olarak onunla hiçbir özel sektör şirketi veya kuruluşunun rekabet edebilme şansı da yoktur. TMO yetkililerinin, en modern makine, ekipman ve teknoloji kullanarak dünyada büyük başarılara imza atmış, ihracatın bu seviyelere gelmesini sağlamış Türk Fındık İhracatçısı ve Sanayicisini unutmuş şekilde hareket etmesi doğru değildir.
Bu durumda irdelenmesi gereken; yapılacak satışlar için belirlenen fiyatların ihracatın artış trendini nasıl etkileyeceği olmalı idi. Zira içinde bulunulan aylarda oluşan fiyatların gelecek sezon fiyatlarını da etkilediği bilinen bir gerçektir. Önemli bir husus da son yıllarda ortaya çıkan ve gerçek işi fındık sanayici-ihracatçılığı olmayan, ancak fahiş kârlar elde etmek için fındık stoklayan malum kesim, açıklanan bu fiyatlarla cesaretlenecek mi yoksa bu spekülatif davranışın tehlikesini idrak edip bu tür alımlardan cayacak mı?”
Hülasa haber böyle bitiyor…
Özüm ona, birileri çıkmış ‘neden TMO fındık alıyor’ diyor…
Serbest piyasada üreticinin hakkı verilmezse üreticiyi koruyacak bir devlet kurumu devreye girer…
Kaldı ki serbest piyasada devlet kurumu kesinlikle olamaz diye bir kural da yok…
Dolayısıyla TMO, niye fındık almasın?
Fındık simsarlarının eline mi bırakılsın üretici?
Rekabet olmadan fındıkta fiyat nasıl belirlenecek?
İyi o zaman, TMO fındık almasın, siz tüccarlar istediğiniz fiyattan fındığı köylüden toplayın…
Üretici bir bile kazanamazken siz ise on kazanın değil mi?
Geçti o günler…
Sağlıcakla kalın…
