Türkiye'de sıkı para politikası, 2023 sonundan itibaren enflasyonu kontrol altına almak amacıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından benimsenen bir yaklaşım olarak öne çıkıyor. Bu politika, yüksek faiz oranları, likidite sıkılaştırması ve mali disiplin önlemleriyle enflasyonun düşürülmesini hedefliyor.

Politikanın temel amacı, fiyat istikrarını sağlamak ve orta vadede enflasyonu yüzde 5 seviyesine indirmek. Aşağıda, politikanın temellerini, uygulamalarını, etkilerini ve 2025 güncel durumunu özetliyorum...

Sıkı Para Politikasının Temel Unsurları
Sıkı para politikası, para arzını sınırlayarak talebi frenleme ve enflasyon baskısını azaltma prensibine dayanır.

Türkiye'de bu politika, TCMB'nin Para Politikası Kurulu (PPK) kararlarıyla şekilleniyor...

Politika Faizi: Bir hafta vadeli repo ihale faizi, TCMB'nin ana aracı. Yüksek faizler, borçlanmayı pahalılaştırarak tüketim ve yatırımı yavaşlatır...

Araçlar: Gecelik borç verme/borç alma faizleri, rezerv gereklilikleri, kredi büyümesi sınırlamaları ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) gibi araçlar kullanılarak likidite kontrolü sağlanıyor...

Hedefler: Enflasyonun ana eğilimini düşürmek, Türk Lirası'nda reel değerlenme sağlamak ve beklentileri yönetmek. Politika, "toplantı bazlı ve ihtiyatlı" bir yaklaşımla belirleniyor; enflasyonda sapma olursa sıkılaştırma devreye giriyor...

TCMB, 2025-2027 Araştırma Gündemini de yayınlayarak, bilimsel analizlerle politika kararlarını desteklemeyi taahhüt ediyor...

Başlangıç (2023 Sonu): Yüksek enflasyon (yüzde 85'e yaklaşan seviyeler) karşısında TCMB, faizleri yüzde 42,5'ten yüzde 50'ye kadar yükselterek sıkılaşmaya geçti. Bu, önceki gevşeme döngüsünün tersine dönmesiydi...

2024: Politika faizi yüzde 50'de sabit tutuldu, kredi büyümesi frenlendi ve KKM'den TL mevduata geçiş teşvik edildi. Enflasyon yüzde 68'lere gerilese de, gıda ve hizmet fiyatları baskı yarattı...

2025 Başlangıcı: Politika faizi yüzde 46'ya indirildi, ancak sıkı duruş korundu. Enflasyon yüzde 49,9'a (Kasım) düştü, ancak aylık yüzde 2,2 artış gözlendi. TCMB, 8 toplantı takvimiyle daha stratejik kararlar almaya başladı...

Enflasyon görünümüne göre ihtiyatlı yaklaşım...
2025 Güncel Durum (Kasım 2025 İtibarıyla)

TCMB, 2025 Para Politikası Raporu'nda enflasyonu yüzde 5'e çekmek için sıkı duruşu sürdüreceğini açıkladı...

Ana hedefler: Enflasyon Tahminleri: Yıl sonu yüzde 31-33 (önceki yüzde 25-29'dan yukarı revize).

Ara hedefler: 2025 sonu yüzde24, 2026 yüzde16, 2027 yüzde 9.

Büyüme: yüzde 3,5 (iç talep güçlü, ancak sıkı politika nedeniyle yavaşlama bekleniyor). Avrupa Komisyonu, yüzde 3,4 büyüme öngörüyor.

Diğer Göstergeler: TL mevduat payı artıyor, KKM sonlandırılıyor. Kur oynaklığı yüzde 9,1 (1 aylık) ve yüzde 19,8 (12 aylık) seviyesinde geriledi. Rezervler güçlendi (2025 başı 185 milyar USD).

Uluslararası Kuruluşlardan Görüşler...
IMF: Sıkı para politikasına öncelik verilmesi gerektiğini vurguluyor; 2025 sonu enflasyon yüzde 33 bekliyor, ancak yapısal reformlarla büyüme potansiyeli artabilir...

Avrupa Komisyonu: İç talep 2025 ilk yarısında güçlü seyretti, enflasyon 2026'da yüzde 25'e gerileyecek...

TCMB Başkanı Fatih Karahan: "Dezenflasyon sürecinde ara hedeflere ulaşmak için sıkı duruşu sürdüreceğiz." Enflasyonda sapma olursa araçlar devreye girecek...

Etkiler ve Beklentiler...
Pozitif Etkiler: Talepte dengelenme, TL'de reel değerlenme ve enflasyon ana eğiliminde düşüş sağlandı. Gelişen ülkeler arasında "pozitif ayrışma" potansiyeli var (Hedef Holding). Yabancı doğrudan yatırım yüzde 46 arttı (Ocak-Eylül 2025: 11,4 milyar USD).

Olumsuz Etkiler: Büyüme yavaşlaması (yüzde 3,4-3,7), işsizlik yüzde 9 civarı sabit. Emekli ve asgari ücretlilerde baskı artıyor (asgari ücret 22.104 TL'ye yükseltildi, ancak enflasyon eritiyor).

Riskler: Gıda fiyatları, jeopolitik belirsizlikler ve küresel korumacılık. X platformunda (eski Twitter) tartışmalar, politika sorgulamalarını yansıtıyor: Kamu harcamalarının azaltılması ve 5 yıllık kemer sıkma çağrıları var...

TCMB, maliye politikasıyla eşgüdümü artırarak süreci güçlendirmeyi planlıyor... Politika, fiyat istikrarı sağlanana kadar (orta vadede yüzde 5 enflasyon) devam edecek...

Sağlıcakla kalın...

Sıkı para politikası