Next
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2024 Kültür Ekonomisi verileri, kültür alanında harcama, üretim ve istihdamın önemli ölçüde arttığını ortaya koydu.
Kültür Harcamaları %83 Arttı
Rapora göre Türkiye’nin toplam kültür harcamaları, 2024 yılında bir önceki yıla göre %83,3 artarak 408 milyar 339 milyon TL oldu. Kültür harcamalarının ekonomik büyüklük içindeki payı ise %0,9 olarak gerçekleşti.
Devletin Kültür Harcamalarındaki Payı %49,1
Toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı %49,1 seviyesinde gerçekleşti. Devletin kültür alanına yaptığı harcamalar bir yılda %76,1 artarak 200 milyar 369 milyon TL’ye yükseldi. Bu harcamaların %67,8’i merkezi yönetim bütçesinden karşılandı. En büyük payı ise %17,7 ile kültürel miras aldı.
Hanehalkı Kültür Harcaması İki Katına Yaklaştı
Vatandaşların kültür harcamaları da önemli ölçüde artış gösterdi. Hanehalklarının 2024’te yaptığı kültür harcaması %91,5 artarak 203 milyar 807 milyon TL oldu. Hanehalkı harcamalarında en büyük payı bilgi işleme ekipmanları (%25), kültürel hizmetler (%24,3) ve kitaplar (%18,1) oluşturdu.
Kültürel Sektörlerin Katma Değeri Yükseldi
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri 2024 yılında %73,9 artarak 188 milyar 547 milyon TL’ye çıktı. Katma değerde en yüksek pay; kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması (%20,7), sinema, video ve müzik yapım faaliyetleri (%13,1), mimarlık faaliyetleri (%11,6) oldu.
Kültürel Mal İthalatında Sert Yükseliş
Kültürel mal ihracatı 2024’te %8,1 artarak 9,8 milyar dolara yükselirken, ithalat aynı dönemde %166 artışla 7,3 milyar dolara çıktı. Hem ihracatta hem ithalatta en büyük payı el sanatları aldı. Kültürel mal ihracatının toplam ihracat içindeki payı %4,2, ithalatının payı ise %2,3 olarak hesaplandı.
Kültürel İstihdam 957 Bine Ulaştı
Kültürel istihdam 2024 yılında %6,5 artarak 957 bin kişiye yükseldi. Kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki payı %2,9 oldu. Kültürel alanda çalışanların %52,2’sini erkekler, %47,8’ini kadınlar oluşturdu. Eğitim durumuna göre dağılımda ise: %45,4 yükseköğretim, %30,5 lise altı, %24,1 lise ve dengi okul mezunu yer aldı.
El Sanatları İstihdamı İlk Sırada
Kültürel istihdam içinde %32,6 ile el sanatları çalışanları ilk sırada yer aldı. Bu grubu %19,2 ile mimarlar, tasarımcılar ve harita mühendisleri, %8,2 ile yazarlar, gazeteciler ve dilbilimciler izledi. Kadınların istihdam oranının en düşük olduğu kültürel meslek alanı %28,2 ile sanat, kültür ve mutfak yardımcı meslekleri, en yüksek olduğu alan ise %77,7 ile dil öğretmenleri oldu.
