Ana vatanı Çin, Japonya, Tayvan olan istilacı kahverengi kokarca böceği Amerika daha sonrasında Avrupa'nın tamamına yayıldıktan sonra 2017 yılında ilk olarak Artvin ve İstanbul illerinde tespit edildi. Halihazırda ülkemizde 17 ilde görülmeye devam eden bu canlı, saldığı kokuyla etrafına türünü çağırarak çoğalabiliyor. Kahverengi kokarca böceği fındık başta olmak üzere yüzlerce bitki türüne büyük zarar verirken, önemli ölçüde verim ve kalite kayıplarına sebep oluyor. Üreticilerin kabusu haline gelen kahverengi kokarcanın popülasyonunu azaltmak için samuray arıcığı en etkili çözüm olarak görülüyor. Bu çerçevede, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümünde Entomoloji alanında öğretim üyeliği yapan Dr. İsmail Oğuz Özdemir, kahverengi kokarca böceklerinin verdikleri zararla 5-10 yıl içerisinde tarım ekonomisini derinden etkileyebileceğini belirtti.
"2017 yılında Türkiye'ye bulaştı ve 17 ilde mevcut"
SUBÜ Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi İsmail Oğuz Özdemir, "Dünyada ana vatanı Çin, Doğu Asya, Japonya, Tayvan ana vatanından Amerika'ya, daha sonra Avrupa'ya Avrupa'nın neredeyse tamamına, 2017 yılında ise Türkiye'ye bulaştı ve 17 ilde mevcut. Artvin'de ve İstanbul'da tespit edildi. O günden günümüze kadar yayılışına devam ediyor. Her geçen gün zararlının sayısında, popülasyon diye isimlendirdiğim artış görüyoruz bölgeler üzerinde. Özellikle yayılış alanı içerisinde baktığımızda başta fındık ve bunun yanı sıra pek çok meyve ve sebze de çok önemli bir zararlı. Aynı zamanda evlerde de yüksek sayılarda toplanarak kışlama davranışı ciddi bir sorun arz ediyor" dedi.
"Zararlıyı kontrol etmede yüzde 80'e yaklaşan bir başarı"
Zararlının popülasyonunun önlenmesi için samuray arıcığının üretildiğini belirten Özdemir, "Zararlının ülkeye girişinden günümüze kadar bakanlık tarafından takibi gerçekleşiyor. Aynı zamanda zararlının tüm dünyada ortaya koyulan samuray arıcığı diye isimlendirdiğimiz, zararlıyı kontrol etmede yüzde 80'e yaklaşık bir başarı gösteren parazitoit türün ülkeye ithalatı gerçekleştirildi ve kitle üretimi yapılarak, bu faydalı samuray arıcığının salımları bu yıl gerçekleştirildi. Dolayısıyla en etkili çözüm olduğunu düşündüğümüz bu metodun, ülkemiz tarafından hali hazırda bu yıl içerisinde yürürlüğe girmesi, kullanılmaya başlaması faydalı" diye konuştu.
"Zararlının en önemli tehditlerden birisi haline gelebileceğini düşünüyoruz"
Kahverengi kokarca böceğinin boyutlarından ve verdiği zararlardan söz eden Özdemir, "Yaklaşık 1-2 santimetre arasında nitelendirebileceğimiz zararlı. Ama bu boyutuna rağmen ciddi bir üreme kuvveti, yayılma kabiliyeti, uçuş yeteneğini ve bunun yanı sıra 300'den daha fazla konukçuya sahip zararlının istilacı olmasını destekleyen en önemli faktörler arasında. Dolayısıyla da önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde tarımsal üretimde zararlının en önemli tehditlerden birisi haline gelebileceğini düşünüyoruz. Bu anlamda da faydalı arıcığın Türkiye'de kitle olarak üretilip salınmasını çok önemli buluyoruz ve mücadele için en önemli hususlardan birisi olarak nitelendirmemiz gerekiyor" şeklinde konuştu.
