Çarşamba akşamları Medyadetay.com’da yayınlanan İş Dünyası programında Güzin Balçık, Bakkallar ve Bayiler Esnaf Odası Başkanı Ahmet Akdardağan’ı konut etti.

Öncelikli olarak 972 üyesi bulunan Odanın başkanı olarak yaptıkları çalışmalardan bahseden Akdardağan, “Yeni çıkan yasaları takip ediyoruz, üyelerimizi gelişmelerden haber ediyoruz. Seminer ve eğitimler vererek, meslek gelişimine imkan sağlamak için çalışıyoruz. Esnafımız ile ilgili kurum arasında köprü vazifesi yapıyoruz” dedi.

Bakkallar ne istiyor?

Özellikle bakkal esnafının sıkıntılarını dile getiren Akdardağan, bakkalcılığın 13. yy’da Selçuklulardan gelen çok eski bir meslek olduğunu dile getirerek, “Bakkallar mahalle kültürünün vazgeçilmez bir unsurudur. Bakkallar, mahallenin ticarethanesi değil, kültürüdür. Bundan sonra kazanç kısmı geliyor. Şimdi süper marketler var. Marketleri geziyoruz, ürünlerin üzerinde kuruşlu fiyatlar var. Kasaya gittiğinizde o küsuratı ödemek durumundasınız. Ama hiçbir bakkal sizden o kuruşlu küsuratı almaz. Ekmek dolabını akşam evine giderken dışarıda bırakan bakkallar var. İhtiyacı olan gelip alsın diye.
Ama bakkallar içinde bulunduğu durumdan çok da memnun değil. 2015’de 105 yeni kayıt var, 103 bakkal kapanmış. Bir sokakta biri dükkan açıyor, komşusu bakıyor ki iyi iş yapıyor. Hemen kendisi de bakkal dükkanı açıyor. Biz böyle olsun istemiyoruz. Bakkalın mesaisi çok uzundur. Sabah 6’da başlar, gece 1’e kadar çalışırsınız. Hafta sonu, bayramda da çalışıyorsunuz. Biz istiyoruz ki, bir fizibilite çalışması yapılsın. Bakkalların açılması için bir sıralama getirsin. Hükümet AB normlarını getiriyor. Ama küçük esnafla ilgili yapılması gereken Avrupa normları henüz getirilmedi” diye konuştu.

Bakkalların, İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından sürekli denetlendiğine dikkat çeken Akdardağan, “Gıdaların son kullanım tarihleri kontrol ediliyor. Kurallara uymayanlara da ceza kesiliyor. Ama hiçbir bakkal, tarihi geçtiği halde ürünü satmaz. Farkında olmadan rafında unutmuştur” dedi.

Bakkallar da ihtisaslaştı

Eskiden bakkallarda her şeyin satıldığı ancak günümüzde bakkalların da ihtisaslaştığını kaydeden Akdardağan, “Önceleri bakkallarda iğneden ipliğe kadar her şeyi bulurdunuz. Şimdi bu durum aşıldı. Bakkallar da ihtisaslaştı. TSE bakkallara da sınırlama getirdi. Çünkü bakkal artık gıda ürünlerine döndü” şeklinde konuştu.

Bakkalların sıkıntıları

Bakkalların bugün mali yönden büyük sıkıntı içinde olduklarını belirten Ahmet Akdardağan, “Bakkalların çok sıkıntıları var. Biz de bu sorunların aşılması için neler yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Yerel marketler, bir de ulusal zincir marketler var. Bunlar neredeyse her sokağın içinde açılmaya başlandı. Bir zincir marketin günlük cirosu 50 milyon TL. Siz bu market ile rekabet eden bir bakkal dükkanısınız. Sizin günlük cironuz ise bin TL civarında. Bu durumda nasıl rekabet edebilirsiniz? Devlet küçük esnafı korumak ve kollamakla yükümlüdür diye bir kanun var. Bir mahalledeki bakkal o mahallenin ihtiyacını karşılıyorsa, zincir markete izin verilmemeli. Ciddi manada esnaf enflasyonu var Sakarya’da. Aynı caddede bir zincir market, yanında veya karşısında başta bir market. Bir zincir market içinde 57 mesleği barındırıyor. Açılan bu işyerinin etrafından ise irili ufaklı 127 dükkan kapatılıyor. Siz belki güzel bir konsept oluşturuyorsunuz ama küçük esnafı da yok ediyorsunuz. Küçük esnafın artık ayakta kalma gücü kalmadı. Biz bakkal esnafı olarak perakende yasasından ziyade, bizi zincir marketlerden koruyacak bir yasa bekliyoruz. Büyük marketlerin hafta sonları kapalı olması ya da akşam belli saatten sonra kapanması, küçük esnafın işlerinin hareketlenmesini sağlar. Büyük marketler ya da AVM’lerle ilgili bu konuda hiçbir sınırlama yok” dedi.

Faizsiz kredi beklentisi

Şu an esnafın en çok beklediği konunun ise faizsiz kredi olduğunu söyleyen Akdardağan sözlerini; “Hükümet yetkilileri bize bu konuda ümit vermişti. Öncelikle faizsiz kredinin küçük esnafa verileceği söylenmişti. Şartların iyileştirileceği belirtilmişti. Emekli olduğu halde ticaret yaptığı gerekçesiyle devlet maaş kesintisi yapıyor. Devlet bunu kademeli olarak yüzde 15’ten 10’a düşürdü. Son vaatte de bunu tamamen ortadan kaldıracaklarını söylediler. Esnaf bunu da bekliyor. Küçük esnafın kalkınması için destek verilmesini bekliyoruz. Geçtiğimiz yıllarda KOSGEB tarafından can suyu kredileri verilmişti. Ancak geçmişte can suyu kredisi kullananlara bir daha kullandırmadılar. Esnaf Kefaletten kredi alıp da ödemesi 2016’ya sarkan esnafı da bundan muaf tuttular. Ayrıca 30 bin liralık kredilerden 2 bin 600 liralık bir kesinti yapılıyordu. Yazışmalar yapıldı ve bin TL geriye çekildi. Biz esnafın bu kredileri kullanabilmesini ve kendini biraz daha iyileştirebilmesini istedik.”

Kaçak tütün satışı

Özellikle kaçak tütün satışının çok yaygın ve aleni yapıldığını da belirten Akdardağan, “Sakarya’da belki bu kadar aleni yapılmasa da yine de bir satış var. Bu tütünün menşeinin ne olduğu belli değil. Gençlerin uyuşturucuya alışmasının ilk basamağı sigaradır. Ülkede kaçak sigaradan elde edilen gelirle 5 boğaz köprüsü yapılabilir. Ekonomiye de büyük bir zararı var. Biz gördüğümüz ve tespit ettiğimiz durumları gerekli birimlere haber veriyoruz” dedi.

İşgaliye konusu

Adapazarı’ndaki işgaliye konusundan ilgili artık önemli bir sorun yaşanmadığını kaydeden Akdardağan, “3-4 yıl önce Büyükşehir Belediyesi ile bir program düzenledik. Oda başkanları ile birim amirlerinin davranış, konuşma, insana yaklaşım ve sosyalleşme eğitiminden geçmesini istedik. Ve böyle bir eğitim aldık. Eğitim sonunda zabıta arkadaşların esnafa yaklaşımı değişti. Büyükşehir Belediye başkanımız, esnafla ilgili alınacak bir karar hakkında bize danışır. İlgili birim başkanlarının katılımı ile bir toplantı yaparız. Sorunlarımızı ve çözümlerini konuşuruz. İşgaliye konusunda da görüştük. Gerek biz, gerekse esnaf arkadaşlarımız işgaliye konusunda biraz sıkıntı yaşadı. Ama artık yaya kaldırımlarında çok fazla işgaliye yaşanmıyor” diye konuştu.

Akdardağan son olarak, “İlçe belediyelerde bir takım encümen kararları alındı. Yerel esnafı korumak adına, bir ilçe belediyemiz sadece bir zincir markete izin verileceğini açıkladı. Artık bizim de bu konuda bu yönde bir çalışma yapmamız gerekiyor. Küçük esnaf da üvey evlat muamelesi görmek istemiyor. Zincir marketler için, yetkili kuruluşların bir araya gelerek bir karar alması gerektiğini düşünüyoruz. Vatandaşlarımızdan da mahallelerindeki bakkallara sahip çıkmalarını istiyoruz” dedi.