Kitabesi olmadığı için yapım tarihi net olarak bilinmeyen Paşalar Kalesi eski adıyla Karaceyş Kalesinin, surların yapımında kullanılan taşlar, sütun kaideleri ve mimari tarzından dolayı Bizans döneminde yapıldığı düşünülüyor. Pamukova ve Geyve ovalarını kuşbakışı gören kalenin 1314 yılında Osman Gazi döneminde fethedildiği biliniyor. Güney kısmı küçük boyutlardaki taşlardan, kuzey kısmı ise iri kesme taşlardan oluşan kalede, çok az miktarda mimari kalıntı ve kemer bulunuyor. Define avcıları tarafından adeta delik deşik edilen kalenin uğradığı büyük tahribat nedeniyle günümüzde sadece yüzde 20’lik bir kısmı ayakta duruyor.
Korunmak amacıyla yapılmış askeri kale
Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi Ahmet Şen, Paşalar Kalesinin 5 ve 6. yüzyıllarda Bizanslar tarafından korunmak amacıyla yapılmış askeri bir kale olduğunu söyledi. Paşalar Kalesinin konum olarak çok muazzam bir yerde olduğunu belirten Şen, “Güneyi, doğusu, kuzeyi hep sarp kayalık. Dolayısıyla doğal koruma sağladığı için Bizanslılar hiçbir işlem yapmamış. Sadece kuzeybatısında bulunan bölgeye yerden gelebilecek tehlikelere karşı 2,5 metre eninde, 10 metre yüksekliğinde ve 100 metre uzunluğunda bir sur inşa etmişler. Surun uçlarındaki yerlere de gözetleme yerleri inşa etmişler ve oralardan gelebilecek tehlikelere karşı bütün önlemleri almışlar” dedi.
“Gerekli ilgiyi görmüyor”
Tarihi kalenin ilgi görmediğinden bahseden Şen, “Gerçekten çok büyük bir tarihi değere sahip olan Paşalar Kalesi maalesef gerekli ilgiyi görmüyor. Kırıyorlar, döküyorlar, parçalıyorlar. Paşalar Kalesi bin 500 yıllık tarihi bir kale. Buna rağmen bugüne kadar hiçbir işlem yapılmamış. Sakarya Büyükşehir Belediye meclisinde yaklaşık 4 kere gündeme getirdim. İnşallah gelişmeler var. Burası restore edildiğinde hem Pamukova’ya hem de Sakarya’ya ekonomik anlamda çok büyük bir değer katacak” diye konuştu.
Defineciler talan etmiş
Definecilerin kaleyi tahrip ettiğine dikkat çeken Şen, “Defineceler her yerde olduğu gibi burayı da kazarak tahrihp etmiş. Ancak, boşuna kazıyorlar” dedi.
