Ramazan Kültürümüz üzerine bir sohbet gerçekleştiren Prof. Dr. Hayati Develi, sürekli olarak bahsi geçen ‘O eski Ramazan eğlencelerinin’ sadece azınlık tarafından yaşandığını söyledi. Eski ramazanlar denilince akla gelenin Direkler arası eğlenceleri olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Develi, “Burada bahsedilen aslında alafranga İstanbul’dur. Evliya Çelebi döneminde ramazanların nasıl geçtiğini araştırdım. Her şeyi ayrıntılı olarak yazan bir kalem olduğu için. Daha çok ibadetle geçirilen ama günlük işlerin de devam ettiği bir aydan bahseder. Eğlenceler namına, öyle uzun uzun anlatılan bir şey de yok. Şiir ve musikiden bahsedilir ve bunlar üzerine gerçekleşen sohbetlerden. Mesela sefere çıkılacaksa eğer, ramazan ayı diye vazgeçilmez sefere çıkılırmış. Hatta Evliya Çelebi’nin aktardığına göre; bazı seferlerde zorlu bir sefere çıkıyoruz, oruç tutulmayacak diye duyurular yapılırmış” dedi.
“Kültürü din belirler”
Kültürün zamanla değiştiğini vurgulayan Prof. Dr. Develi, kültürün bir üst yapı kurumu olduğunu bu yüzden kültürü belirleyen en önemli etkenin din olduğunu söyledi. Mimarinin dinden etkilendiğini, bugün mimarların din hassasiyetini ne kadar dikkate aldıklarından emin olmadığını belirten Prof. Dr. Develi, “Artık her yer birbirinin aynısı olma yolunda ilerliyor. Bugün Anadolu’da herhangi bir şehre gidin, birbirinden mimari olarak ayırt edemezsiniz. Sakarya’yı burada ayırmak gerekiyor. O mimarisi ile farklılaştı. Eskiden evler bulundukları şehrin kültürünün izlerini mimari olarak taşırlardı” diyerek devam etti.
“Türk ismini Avrupalılar kullandı”
Sakarya’daki kültürel dokunun zenginliğinden bahseden Develi, “Ne milletsin sorusu buraya özgü bir sorudur. Abaza, Çerkez, Muhacir gibi. Ben Uşaklıyım, ama ne milletsin dersen bilemem. Zaten Türk kavramını bize Avrupalılar söyledi. Aşık Paşazade isimli tarihçi, bizden bahsederken Türkler diye bahsetmez. Gaziler, erenler, Müslümanlar der. Avrupalılar ise bizden bahsederken Türk ismini kullanmışlardır” dedi.
“Bizi biz yapan şey kültürdür”
Yaşamın her alanında bir kültür üretmek zorunda olduğumuzu vurgulayan Hayati Develi, “bunun için herkes sorumluluk almalıdır. Her kesimden insanın ortak değerlerini taşıyacak olan bu kültür inşasına önderlik edecek kurumlar oluşturmalıyız. Çünkü bizi biz yapan şey kültürdür” dedi.
Prof. Dr. Hayati Develi’nin sohbeti, programın sonunda alanda kalan dinleyicilerle geç saatlere kadar sürdü.
Serdivan Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre Çınaraltı Sohbetlerinin sonuncusu Pazar akşamı gerçekleştirilmiş olsa da, alanda kurulun Kitap Fuarı ile Çocuk Akademisi’nin sanat atölyeleri 8 Haziran Cuma gününe kadar açık kalacak. Serdivan Belediyesi alanda yine aynı tarihe kadar çay ikramına devam ediyor.
