EYT konusunda yaşanan son gelişmeler, EYT bekleyen vatandaşları heyecanlandırdı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan, emeklilikte yaşa takılanların durumu ile ilgili Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin'i görevlendirmişti. Sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun tarafından hazırlanarak Vedat Bilgin'e sunulan EYT raporunun detayları ortaya çıktı…
Detaylara birazdan değineceğim ama…
Önce bu emeklilik yaşı meselesini tarihsel anlamda biraz değerlendirelim…
ANASOL-M hükümeti zamanında Çalışma Bakanlığı yapan Yaşar Okuyan, 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olan erkekler için 60, kadınlar için 58 yaş şartı getirilmesine sebep olan bakandır...
Yani, bir gecede 25 yıl sigortalılığın haricinde emekli olmak için belirli bir yaşı doldurmak zorunda kaldı SGK’lılar...
Ve sorun da tam bu tarihte başladı.
1999’da sisteme acil müdahale gerekiyordu…
Maalesef bir gecede şartlar değişti...
Sonuçta haksız yere ‘emeklilikte yaşa takılanlar’ oluştu…
Şimdi bu haksızlığın giderilmesi için bir çalışma yapılıyor…
Gerçi…
Erken emeklilik yasasının 1 Ekim'den sonra Meclis'te görüşülüp görüşülmeyeceğine dair bir açıklama bulunmuyor…
Ancak yasa ile ilgili detayların Meclis açıldıktan sonra görüşülmesi bekleniyor…
Bugün yasa çıkarsa 5 milyon 404 bin kişinin hemen emekli olması mümkün değildir. Prim günü eksik olanlar emeklilik hakkı elde edemezler. 1 Eylül 1994 sonrası sigortalı olan erkekler her ne kadar yaşını ve prim gün sayısını tamamlasalar da 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamadıkları için emekli olamazlar…
Emekli Sandığı'na tabi çalışan kadın ve erkekler emekli olduklarında çalışırken aldıkları maaşın yarısını alacaklarından emeklilik hakkından yararlanacakların oranı yüzde 10-15'ler civarında olacaktır. Bağ-Kur'da kadınlarda 20 yıl 7200 prim günü, erkeklerde ise 25 yıl 9000 prim günü tamamlayanların sayısı yüzde 25 civarındadır. Bu durumda emeklilikte yaşa takılanların emekliliği en az 10 yıllık süreye yayılacaktır...
Bu tarihten (9 Eylül 1999) önce; 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu...
Gelelim hazırlanan rapora…
Raporda…
Emeklilikte yaşa takılanlar için Finlandiya modeli gündeme geldi. Bu modelde belirlenen yaştan daha erken emeklilik olunca bir miktar kesinti yapılıyor. Bu kesintiyi kabul edenlere de emeklilik aylığı bağlanıyor. Finlandiya'da birbirini tamamlayan iki emeklilik sistemi bulunuyor…
İş emeklilik güvencesini, işverenler ve çalışanlar beraber sağlar. İşveren, çalışanın maaşından çalışanın sigorta ücretleri payını alır ve kendi payı ile birlikte emeklilik kurumuna ödemede bulunur. İş esaslı emeklilik ile, iş esaslı emeklilik şirketleri, emeklilik sandıkları ve vakıfları ilgilenir…
Çalışma süresine dayalı (iş/maaş esaslı) olarak emekli olabilmek için primler yeterli gelmiyorsa ya da çalışma süresine dayalı emeklilik maaşı çok düşükse, halk emekliliğinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulabiliyor…
Sağlıcakla kalın…
